W ramach realizacji Międzynarodowego Projektu Czytelniczego "Magiczna moc bajek" dzieci i rodzice z grupy "Smerfy" zostali zaproszeni do udziały w rodzinnym konkursie plastycznym "Kryształowy Pantofelek". Celem konkursu było: nawiązanie do baśni braci Grimm pt: „Kopciuszek”; rozwijanie inwencji twórczej dzieci przez poszukiwanie różnorodnych rozwiązań plastycznych; umożliwienie dzieciom prezentacji własnych dokonań twórczych; zachęcenie do współpracy rodziców; rozwijanie zdolności manualnych dzieci. Wszystkie wykonane prace wzbudziły nasz podziw i zachwyt. Każde dziecko zostało nagroszone dyplomem i drobnym upominkiem. Kryształowe Pantofelki można podziwiać w holu naszego przedszkola. 

        Dnia 29.10.2019 grupę „Biedronki”, w ramach realizacji zadania preorientacji zawodowej, odwiedził policjant z Powiatowej Komendy Policji  w Kętrzynie.Celem spotkania było bliższe poznanie pracy policjanta. Nasz gość tłumaczył dzieciom na czym polega praca policjanta. Podkreślał, że jest to bardzo ważny i potrzebny zawód, ponieważ policjant pełni służbę na rzecz porządku publicznego. Pokazywał dzieciom różne rekwizyty, niezbędne w pracy policjanta. Dzieci zadawały pytania, na które funkcjonariusz udzielał odpowiedzi. Na zakończenie zaprosił przedszkolaków do wozu policyjnego i wykonano wspólne zdjęcie pamiątkowe.

 Dzieci z grupy "Smerfy" w październiku wzięły udział w konkursie plastycznym „KOŃ W OCZACH DZIECKA” zorganizowanym przez Starostwo Powiatowe oraz Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych i Ich Rodzin „RAZEM” działające przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Kętrzynie. Celem konkursu było ukazanie piękna konia oraz zwrócenie uwagi na atrakcyjność sportów jeździeckich;  rozwijanie wśród dzieci kreatywności, umiejętności plastycznych, obserwacji otaczającej je przyrody, jej dokumentowania i własnej interpretacji, a także popularyzowanie sportów jeździeckich i możliwość aktywnego wypoczynku. O wyłonieniu zwycięzców konkursu zadecyduje Komisja  składająca się z terapeutów hipoterapii, instruktorów rekreacji ruchowej ze specjalnością jeździectwo, amazonek z Klubu Jeździeckiego Stado Kętrzyn oraz nauczyciela plastyki ze SOS-W w Kętrzynie.  Wyniki zostaną ogłoszone 30.10.2019 r. na stronie internetowej SOSW w Kętrzynie oraz facebooku.

 Miejskie Przedszkole Integracyjne "Malinka"- dzieci i nauczycielki z grupy "Smerfy" wzięły udział w konkursie  "1000 PIERWSZYCH INICJATYW ZGŁOSZONYCH DO CODEWEEK 2019". Organizatorem konkursu było Ministerstwo Cyfryzacji we współpracy z Państwowym Instytutem Badawczym  NASK w Warszawie, natomiast jego celem wyłonienie 1000 inicjatyw zgłoszonych w pierwszej kolejności  w ramach Code Week 2019. Z ogromną przyjemnością informujemy, że nasza placówka znalazła się na liście "złotego tysiąca" i otrzymuje nagrodę w postaci publikacji promującej programowanie skierowaną do dzieci i ich rodziców oraz zeszyty zabaw do nauki programowania. 

Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprosiło przedszkola, szkoły i placówki oświatowe do włączenia się w akcję  „Szkoła pamięta”. Celem tej inicjatywy jest zorganizowanie działań upamiętniających ważne postaci oraz wydarzenia."- Zbliżają się dni, w których w szczególny sposób pamiętamy o zmarłych. Porządkujemy groby i zapalamy znicze. Wspominamy zarówno naszych bliskich, jak i tych, którzy zapisali się w historii – tej ogólnonarodowej i lokalnej. Pamięć o nich jest wyrazem szacunku dla ich życia i dokonań – napisał w liście do dyrektorów Minister Edukacji Narodowej Dariusz Piontkowski. W czwartek 24.10.2019r dzieci z grupy "Smerfy" w  celu upamiętnienie ważnych postaci i wydarzeń dla naszego miasta udały się pod pomnik Wojciecha Kętrzyńskiego oraz pomnik "W Hołdzie Poległym, Pomordowanym i Zamęczonym Polakom - Obrońcom Ojczyzny 1939 - 1956". Przy pomnikach rozmawiano o potrzebie pielęgnowania pamięci o bohaterach naszej wolności, szczególnie tych, którzy są związani z historią danego miejsca, regionu czy społeczności . Symbolicznie zapalono znicze. 

W ramach realizacji Międzynarodowego Projektu Czytelniczego „Magiczna moc bajek” czyli Bajkowa podróż do krainy wartości i dziecięcej wyobraźni dnia 25.10.2019r dzieci z grupy "Smerfy" przystąpiły do wykonania  kolejnego "bajkowego" zadania. Po wysłuchaniu bajki "Kopciuszek" i krótkiej analizie treści ze szczególnym zwróceniem uwagi na kształtowanie postaw- wychowanie do wartości, z wielkim zapałem wszystkie dzieci uczestniczyły w sprzątaniu naszej sali. „W naszej sali w czterech kątach każdy sam po sobie sprząta” – zorganizowanie Dnia Czyścioszka (generalne sprzątanie sali przedszkolnej przez przedszkolaków) spotkało się z entuzjazmem i zaangażowaniem dzieci. Wszystkie klocki segregowano, wycierano kurze, posprzątano kąciki tematyczne, dzieci porządkowały swoje szuflady. Dzień Czyścioszka to znakomita okazja do kształtowania samodzielności dziecka, postaw społecznych, wykonywania prostych prac użytecznych.

25 października  2019 roku gościem w gr „Krasnale” był emerytowany żołnierz Eugeniusz Michaluk, który należy do Światowego Związku Armii Krajowej. Celem inicjatywy było zwrócenie uwagi młodych ludzi na potrzebę pielęgnowania pamięci o bohaterach naszej wolności, szczególnie tych, którzy są związani z historią danego miejsca, regionu, społeczności. Wizyta tak szanownego gościa była zorganizowana z okazji włączenia się w akcję Ministerstwa Edukacji Narodowej „Szkoła Pamięta”. Lokalny gość opowiadał dzieciom o swojej służbie, prezentował mundur, czapki, maskę medale, różne zdjęcia z przed wielu lat. Dzieci dowiedziały się, że żołnierze nie tylko bronili ojczyzny, ale pomagali też w sytuacjach kryzysowych i tak jest do dziś. Gość wspomniał dzieciom, iż żołnierze biorą udział w misjach pokojowych poza granicami kraju. Duże zainteresowanie wśród przedszkolaków wzbudziło opowiadanie bajki jak i recytowanie wierszy o żołnierzach (między innymi które NASZ GOŚĆ napisał sam).

Dzieci z uwagą słuchały wyjaśnień, po co żołnierzowi jest hełm, maska przeciwgazowa i czym żołnierze przysłużyli się Naszej Polsce. Ponadto oglądaliśmy medale i zdjęcia, którymi  dzieci były zachwycone.

Dziękujemy panu Eugeniuszowi za przybycie do naszego przedszkola oraz prezent dla dzieci.

               Dzieci z grup „Biedronki” i „Krasnale" wzięły udział w konkursie plastycznym „Słowem malowane”, poświęconym poezji Juliana Tuwima. W 2019 r. przypada 125 rocznica jego urodzin. Julian Tuwim był poetą znanym z błyskotliwego umysłu oraz popularnych wierszy dla dzieci: „Słoń Trąbalski”, „Warzywa”, „Lokomotywa” itd. Celem konkursu było: upowszechnienie czytelnictwa literatury polskiej, umożliwienie dzieciom ekspresji twórczej  i propagowanie czytelnictwa międzypokoleniowego. Organizatorem konkursu jest Miejska Biblioteka Pedagogiczna – Oranżeria Kultury w Lidzbarku Warmińskim.               

       Dnia 24.10.2019 r. grupa „Biedronki została zaproszona do Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kętrzynie. Pani bibliotekarka przygotowała prezent dla przedszkolaków. Każde dziecko otrzymało „Kartę małego czytelnika” oraz nagrodę w postaci książki, pt. „Pierwsze czytanki dla…”. Celem spotkania było zachęcanie dzieci do częstego korzystania z biblioteki z rodzicami, mówiła o pożytecznym spędzaniu czasu wolnego, podkreśliła jak ważne w życiu każdego człowieka jest czytanie Poinformowała przedszkolaki, że jeśli wypożyczą z tatą lub mamą dziesięć razy książkę z „Kartą małego czytelnika”, otrzymają w bibliotece dyplom za wzorowe czytelnictwo.

                  Grupa „Biedronki” realizowała od 07.10.19 r. do 18.10.19 r. projekt badawczy „Kucharz”.Celem projektu było: zapoznanie dzieci z kuchnią z różnych stron świata, przypomnienie zasad zdrowego odżywiania się, zapoznanie ze sposobem przyrządzania niektórych potraw, kształtowanie umiejętności wspóldziałania w grupie, umiejętności zadawania pytań i zdobywania wiedzy z różnych źródeł. Dnia 23.10.2019 r. dzieci  zaprosiły rodziców na wydarzenie kulminacyjne podsumowujące ich wszystkie działania. Na początku nauczycielki omówiły w wielkim skrócie  metodę projektu badawczego i wytłumaczyły  dlaczego jest tak często stosowana w pracy dydaktyczno- opiekuńczo- wychowawczej w przedszkolu. Podkreśliły, że rozwija ona wszystkie kompetencje kluczowe dziecka. Następnie przedstawiły cele projektu badawczego „Kucharz”, wszystkie jego etapy i działania przedszkolaków. Dzieci zainteresowały się kuchnią z różnych stron świata, poznały nowe słowa związane z gotowaniem, oglądały książki kucharskie, rozmawiały o zasadach zdrowego odżywiania i kulturalnym zachowaniu przy stole. Nauczycielki  zaprezentowały rodzicom prace plastyczne wykonane podczas realizacji projektu. Część artystyczna, w której dzieci recytowały wiersz „Warzywa”, przedstawiły taniec „Jarzynowa gimnastyka” i instrumentalizację utworu „Taniec węgierski”, przy użyciu przyborów kuchennych, uświetniła całe spotkanie. Rodzice  wykazali się dużą pomysłowością podczas robienia ze swoimi pociechami szaszłyków owocowo- warzywnych. Zaproszeni goście obejrzeli też prezentację multimedialną  z realizacji projektu badawczego „Kucharz”. Nauczycielki bardzo dziękują rodzicom za włączenie się w realizację projektu badawczego „Kucharz”.        

Konkurs plastyczny "Piękna Polska Jesień"

Miejskie Przedszkole Integracyjne „Malinka” w Kętrzynie zaprasza dzieci do udziału w konkursie plastycznym pt. „Piękna Polska Jesień”.

„Złota Polska jesień” - różnobarwne korony drzew, spadające liście i owoce z drzew, krótsze dni, a coraz dłuższe wieczory. Częste deszcze i zimniejsze noce. Jesień potrafi być piękna i urzec nas swoją urodą.

Regulamin Konkursu Plastycznego dla dzieci  pt. „Piękna Polska Jesień”

I. Organizatorem konkursu jest Miejskie Przedszkole Integracyjne „Malinka” w Kętrzynie

II. Cele konkursu:
- rozwijanie wyobraźni plastycznej poprzez twórczą interpretację przyrody,

- rozwijanie kreatywności, samodzielności, wrażliwości artystycznej dzieci,
- uwrażliwienie dzieci na piękno przyrody jesienią,
- wdrażanie do współpracy rodziców dzieci z przedszkolem,
- możliwość zaprezentowania i popularyzowanie własnej twórczości.

III. Zasięg i warunki uczestnictwa w konkursie:
Konkurs zostaje ogłoszony dla dzieci ze wszystkich grup przedszkolnych (3-7 lat) do wykonania w domu.

Prace będą oceniane w dwóch kategoriach:

3-4 latki

5-7 latki

IV. Warunki uczestnictwa:
1. Każdy uczestnik może zgłosić do konkursu jedną pracę.
2. Uczestnicy przygotowują prace plastyczne w formacie A3, A4 z wykorzystaniem dowolnych technik plastycznych .
3. Komisja Konkursowa w składzie: dyrektor przedszkola, nauczycielki grup, dokonają oceny wykonanych prac konkursowych.
4. Oceniane będą:

 samodzielność wykonania pracy przez dziecko;
 zgodność pracy z tematem;
 pomysłowość estetyczna pracy oraz wrażenie ogólne;
 umiejętność doboru różnych technik plastycznych;
 estetyka wykonanej pracy;
5. Opis pracy powinien zawierać: imię i nazwisko dziecka, wiek oraz grupę do której uczęszcza uczestnik konkursu (metryczkę przyklejamy na odwrocie pracy)
6. Prace należy składać u nauczycielek grup od dnia 24.10.2019r.do 06.11.2019r.

7. Wystawa prac konkursowych prezentowana będzie w przedszkolnym holu.
8. Rozstrzygnięcie konkursu: 08.11.2019r.
9. Organizator konkursu przewiduje dla autorów nagrodzonych i wyróżnionych prac nagrody rzeczowe oraz dyplomy.

V. Udział w konkursie jest jednoznaczny z wyrażeniem zgody na publikacje zdjęć prac w Internecie oraz zdjęć z uroczystości rozstrzygnięcia konkursu.

VI. Udział w konkursie jest jednoznaczny z wyrażeniem zgody na zastosowanie się do niniejszego regulaminu.

WSZYSTKIM UCZESTNIKOM ŻYCZYMY TWÓRCZYCH POMYSŁÓW

ORAZ RADOŚCI Z TWORZENIA !

Piękna Polska jesień to bogactwo różnorodnych darów natury takich jak: kasztany, liście, żołędzie, szyszki, orzechy czy jarzębina, które posłużyły dzieciom z grupy "Smerfy" do wykonania jesiennych mandali. Zadanie przedszkolaki wykonały 22.10.2019r w ramach realizacji Ogólnopolskiego Projektu Edukacyjnego "Kreatywny przedszkolak" , którego organizatorem jest Edu Fejkiel . Głównym celem zajęć było doskonalenie umiejętności: planowania pracy, rozwijanie kreatywności, doskonalenia motoryki małej, współpracy oraz  porządkowania miejsca pracy. Każda z grup wykazała się ogromną pomysłowością w tworzeniu kompozycji oraz umiejętnością podejmowania twórczych działań.

Przedszkolaki z grupy "Krasnale" w tym tygodniu października poznaje las i jego mieszkańców. W celu poznania lasu i jego mieszkańców wykonały w ciągu dwóch dni makietę jesiennego lasu, w której znalazły się: drzewa z liśćmi oraz zwierzęta. Przy tak ciężkiej i trudnej pracy rozwiały cierpliwość, współpracę w zespołach ale przede wszystkim twórczą wyobraźnię i sprawność manualną.

Grupa  "Krasnale" 25 października bawiła się w przeliczanie materiałów przyrodniczych.   Dzieci podczas zabawy charakteryzowały się myśleniem sensoryczno-motorycznym, działały na płaszczyźnie manipulacyjnej i ruchowo-spostrzeżeniowej.
Dzieci trzyletnie umiejętnie  posługiwania się układaniem  przedmiotów w przestrzeni , kierunku (w przód, w tył, do góry, w dół),  przyswajały  określenia czasu (długo-krótko), podejmowały próby klasyfikowania przedmiotów  oraz gromadziły przedmioty mające wybraną wspólną cechę (wielkość, kształt, kolor, przeznaczenie), porównywały liczebność zbiorów (dużo - mało, tyle samo), oraz posługiwały się liczebnikami: jeden i dwa.
Czterolatki rozróżniały, porównywały i  nazywały położenie przedmiotów w przestrzeni, kierunek  i długość, klasyfikowały przedmioty, porównywały liczebność (równo, mniej, więcej), posługują się liczebnikami głównymi (jeden, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem, osiem).
Zabawy i gry dydaktyczne spełniają ogromną rolę w  rozwijaniu kompetencji matematycznych tych dzieci. Kształtują pojęcia matematyczne, pomagają dzieciom w zdobywaniu doświadczeń w zakresie działań matematycznych, ćwiczą technikę rachunkową, umożliwiają zrozumienie trudnych pojęć matematycznych, pozwalają na samodzielne wyciąganie wniosków z przeżywanych sytuacji. Grupa "Krasnale" z niecierpliwością czeka na kolejne takie zabawy.

       Dnia 21.10.2019 r. dzieci z grupy „Biedronki”, w ramach realizacji tematu kompleksowego,pt. „Odkrywamy sekrety przyrody jesienią”, wybrały się na wycieczkę do lasu, który jest na terenie naszego miasta przy ulicy Poznańskiej. Głównym celem wycieczki było wdrażanie do poszanowania środowiska, kształtowanie pożądanych  zachowań w kontaktach z roślinami i zwierzętami, budowanie emocjonalnego stosunku do przyrody, wzbogacenie wiedzy o świecie, podejmowanie samodzielnej aktywności poznawczej oraz zdobywanie doświadczeń sensorycznych. Dzieci spacerowały, przestrzegając zasad obowiązujących w lesie: dbały o to, by nie zaśmiecać środowiska, pamiętały o zachowaniu ciszy, okazywały szacunek otaczającym je krzewom              i drzewom. Z pomocą nauczyciela rozpoznawały gatunki drzew, przyglądając się zebranym liściom. Podziwiały ich piękne kolory. Jesienne bukiety przyniosły do sali do kącika przyrodniczego. Słuchały odgłosów ptaków, szumu wiatru i szeleszczących pod stopami liści. Na zakończenie wycieczki uczestniczyły w zabawie ruchowej   z elementami równowagi, pt. „Ścieżka dla odważnych”. Doświadczenia zdobyte na wycieczce, ułatwiły im po przyjściu do przedszkola, „Jesienne rysowanie”- rysowanie po śladzie liści z różnych gatunków drzew         i kolorowanie ich.   

     W grupie ,,Biedronki” realizowany jest projekt edukacyjny ,,Smak liter”, który polega na nowatorskim wprowadzaniu liter z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych - naturalnych produktów spożywczych.Celem projektu jest zainteresowanie dzieci literami poprzez metody aktywizujące. Dzieci wprowadzane są w świat pisma poprzez skojarzenia ze smakami. Prezentowane wyrazy i litery powiązane są z wielozmysłowym poznaniem żywności (owoce, warzywa, zboża, potrawy). Autorkami projektu są nauczycielki Anna Kulbacka i Jadwiga Kędzierska. Zajęcia, na których dzieci mają możliwość oglądania, dotykania, wąchania, smakowania wyzwalają aktywność, motywują do poznawania liter w czasie zabawy. Poprzez realizację projektu edukacyjnego ,,Smak liter" odatkowo uzmysławiamy  znaczenie zdrowego odżywiania w życiu człowieka, zachęcamy do spożywania zdrowych produktów. Pragniemy w dzieciach rozbudzić ciekawość w zakresie doznań zmysłowych, kształtować odwagę w podejmowaniu próby smakowania nowych, nieznanych dzieciom smaków.

   W grupie ,,Biedronki” odbyły się już zajęcia dydaktyczne :

• o jak owoce
• a jak ananas
• m jak melon

   Podczas projektu badawczego ,,Kucharz”  dzieci z grupy ,,Biedronki”  miały możliwość poznania mango i melona, przyprawy majeranku oraz suszonych moreli, poznawały produkty za pomocą dotyku, wzroku, węchu oraz smaku. Podczas zajęć prezentowane były napisy globalne melon, Mela, mango, majeranek, mango. Dzieci zapoznały się z  obrazem graficznym litery m, M  oraz brzmieniem i wybrzmiewaniem głoski m (układ warg, dźwięk). Na koniec zajęć nastąpiła degustacja oraz pisanie przez chętne dzieci litery M, m  na tacy z mąką , wykonywanie rysunku palcem po mące. Dzieci podczas zajęć były bardzo aktywne.

     Dnia 18.10.2019. grupa ,,Biedronki”  została zaproszona  na  ,,Jesienną ścieżkę sensoryczną” do grupy ,,Słoneczek” . Przedszkolaki bosymi stopami deptały po skrzyniach zapełnionych darami jesieni.  Wszystkie dzieci odważnie przeszły  ten nieco ,,dziwny” tor przeszkód.  Ścieżka sensoryczna  dała przedszkolakom niecodzienne doznania- stymulując stopy. Celem zajęcia było rozwijanie wyobraźni dotykowej i poznawanie świata zmysłami dotyku. Przedszkolaki ćwiczyły również równowagę , koordynację ruchową, stymulowały receptory znajdujące się w stopach. To były bardzo radosne i pożyteczne doznania. Dziękujemy paniom z grupy ,,Słoneczka” za przygotowanie wspaniałego toru sensorycznego.

 W roku szkolnym 2019/2020 grupa "Smerfy" bierze udział w Międzynarodowym Projekcie Czytelniczym "Magiczna moc bajek” czyli Bajkowa podróż do krainy wartości i dziecięcej wyobraźni, którego organizatorem jest Bajkowe Przedszkole w Jaśle. Jednym z celów projektu jest wychowanie do wartości, kształtowanie postaw empatii do osób starszych, niepełnosprawnych. W październiku realizujemy I moduł "Szanuję drugiego człowieka" i ramach zaproponowanych działań w poniedziałek 21.10.2019r odwiedziliśmy pensjonariuszy  Domu Pomocy Społecznej w Kętrzynie. „Ja potrzebuję ciebie –Ty potrzebujesz mnie –każdy jest ważny –mały, duży i starszy”- tak zatytułowany był koncert w wykonaniu przedszkolaków z okazji Europejskiego Dnia Seniora. Smerfy zaprezentowały umiejętności wokalne, taneczne sprawiając wielką radość przybyłym na spotkanie gościom. Było serdeczne ciepłe przyjęcie, oklaski i oczywiście słodkie niespodzianki. To dla nas zaszczyt, że mogliśmy wystąpić w tym miejscu. Mamy nadzieję, że to pierwsze, ale nie ostatnie nasze wspólne spotkanie.

W piatek 18.10.2019r dzieci z grupy "Smefry" zakończyły realizację działań wyzwania "Code Week z Uczymy dzieci programować". Podczas ostatniego dnia przeprowadziliśmy zabawy "Zakodowane bajki, baśnie, opowieści", które przeniosły dzieci w świat wyobraźni. Symbole rysowane przez każde dziecko, ułożone w jeden ciąg, stworzyły kod - historię- bajkę, którą  opowiadały dzieci w grupach. Na zakończenie projektu przekonaliśmy się, że matematyka nie musi być ani trudna, ani tym bardziej nudna...może być wciągającą zabawą. Mata do kodowania zamieniła się  w strategiczno - matematyczną grę, w której dzieci w zespołach przeprowadzały roboty na drugą stronę planszy, zbierając przy tym, możliwie jak najwięcej punktów. Z pewnością można stwierdzić, że były to szczególne dwa tygodnie dla każdego miłośnika kodowania. 

Dnia 18.10.19 r. dzieci z grupy „Gwiazdeczki” z okazji Dnia Poczty Polskiej odwiedziły punkt pocztowy przy ulicy Różanej. Celem naszej wycieczki było zapoznanie się z działalnością poczty.  Próba odpowiedzi na pytania dokąd podążają listy.  Dzięki uprzejmości pracujących tam pań dowiedzieliśmy, że są różne rodzaje listów; priorytetowy, który bardzo szybko trafia do nadawcy, zwykły ekonomiczny. Można też nadać paczkę albo list bąbelkowy, który nam przypadł do gustu najbardziej. Była to koperta z folią bąbelkową w środku dzięki której przewożony towar jest dostarczony bezpiecznie w nienaruszonym stanie. Nasza przesyłka, którą nadaliśmy wspólnie z dziećmi została dokładnie zmierzona oraz zważona na specjalnej wadzę. Na koniec przykleiliśmy znaczek pocztowy, na który pani postawiła stempel specjalną pieczątką. 

Dzieci dowiedziały się, że na liście należy koniecznie podać adres osoby do której wysyłamy list bądź przesyłkę, ale też ważne jest aby podać adres nadawcy, czyli nasz. Dzieciom podobały się kolorowe pocztówki przedstawiające nasz region oraz nasze miasto.  

W ramach zajęć plastycznych „Gwiazdeczki” wykorzystały jesienne zasuszone wcześniej liście aby stworzyć z nich liść w liście.